رقمی که البته هماهنگ‌کننده دائمی کنوانسیون منطقه‌ای کویت آن را بی‌اساس می‌داند. در عین حال سازمان منطقه‌ای راپمی و نهادهای رسمی دیگر منکر این آلودگی‌ها نیستند و آن‌را نگران‌کننده می‌دانند، به همین دلیل است که کارشناسان همواره در باره این منابع آلاینده خلیج‌فارس و تبعات ناگوار آن بر این زیستبوم هشدار می‌دهند؛ هشدارهایی که گاه از زبان مدیران سازمان حفاظت محیط‌زیست هم شنیده می‌شود، با این همه هنوز اقدامی کارساز در این زمینه صورت نگرفته است.
«سفر وزیر محیط‌زیست قطر به ایران نقطه عطفی برای رفع این آلودگی‌هاست؛ حداقل فتح بابی است که می‌تواند تلاش برای پاکسازی خلیج‌فارس یا حداقل جلوگیری از آلایندگی بیشتر آن را سمت و سویی مثبت بدهد.» این نظر مهندس امید صدیقی، مدیرکل دفتر اکوبیولوژی دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست است.
وی در گفت‌وگو با همشهری عنوان کرد: این نخستین باری است که تفاهنامه‌ای دوجانبه برای حفظ محیط‌زیست دریایی بین ایران و یکی از کشورهای عضو کنوانسیون کویت امضا می‌شود و این گام مهمی است زیرا به‌رغم آنکه کشورهای عضو هریک به‌تنهایی در این زمینه مشغول فعالیت هستند اما تاکنون امضای تفاهمنامه دو جانبه سابقه نداشته است.
صدیقی، گرچه این تفاهمنامه را مثبت ارزیابی می‌کند اما مباحث آن را کلی دانست و گفت: تلاش سازمان محیط‌زیست این است که معضلات ناشی از پدیده کشند قرمز، ساخت‌وسازهای ساحلی، تخریب سواحل و کنترل آلودگی و اکوتوریسم را که در قالب مباحث کلی در این تفاهمنامه دیده شده به‌صورت جزئی‌تر مطرح شود. ارزیابی زیست‌محیطی هم موضوع دیگری است که باید در تفاهمنامه گنجانده شود.
وی در بخشی از این گفت‌وگو به منابع آلاینده خلیج‌فارس اشاره کرد و گفت: آلودگی‌های خلیج‌فارس ناشی از عوامل متعددی است که بخش عمده آن ناشی از تامین 60 درصد نفت جهان از این منطقه و به تبع آن، تردد سالانه 40 هزار تانکر و کشتی در این پهناب و عبور آنها از تنگه‌هرمز است. از آنجایی که خلیج‌فارس اکوسیستمی است که فقط از طریق تنگه‌هرمز به آب‌های آزاد راه دارد 5 تا 7 سال طول می‌کشد تا آب این پهناب عوض شود و در نتیجه آلودگی‌ها ماندگارترند.
صدیقی هرچند آلودگی‌های نفتی را مهم‌ترین منابع آلاینده خلیج‌فارس می‌داند اما تخریب ساحل و دست اندازی به سواحل دریا، خشک کردن دریا برای ساخت‌وساز و ایجاد جزایر مصنوعی را که بیشتر در کشورهای عربی اتفاق می‌افتد از دیگر عوامل آلاینده عنوان و تصریح کرد: بخشی از آلودگی‌ها منشا خشکی دارد که از آن جمله سرازیر شدن فاضلاب‌های شهری به دریاست؛
پدیده کشند قرمز ناشی از همین فاضلاب‌هاست که متأسفانه بخش عمده آن بدون تصفیه وارد خلیج‌فارس می‌شود، به این موارد پساب‌های صنعتی و زهاب‌های کشاورزی را هم باید افزود؛ به‌ویژه در خوزستان زهاب‌های کشاورزی آمیخته به سموم دفع آفات و کودها با غلظت زیاد از طریق کارون و اروندرود به خلیج‌فارس راه می‌یابد.
کنوانسیون 30 ساله شد اما مشکلات باقی است
دکتر صدیقه ببران، مدیر گروه مطالعات توسعه پایدار و محیط‌زیست مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، در باره آخرین وضعیت خلیج‌فارس از نظر آلودگی به خبرنگار ما گفت: خلیج‌فارس یکی از ارزشمندترین ذخایر تنوع زیستی و در عین حال از بزرگ‌ترین منابع انرژی جهان است که همواره دستخوش توسعه ناپایدار بوده است.
به گفته وی، سالانه 5/1میلیون تن نفت از این طریق وارد خلیج‌فارس می‌شود. این آلودگی به حدی نگران‌کننده است که سازمان دریانوردی جهانی (IMO) در سال 2007 خلیج‌فارس را از نظر آلودگی و میزان تردد شناورها، منطقه ویژه دریایی اعلام کرد؛ منطقه‌ای که میزان آلودگی آن، براساس اعلام جهانی 47 بار بیشتر از حد متوسط بین‌المللی اقیانوس‌هاست.
وی استخراج نفت و نشت آن، تردد نفتکش‌ها و شناورها، رها کردن آب توازن کشتی‌ها، ورود فاضلاب‌ها و پساب‌ها، تخریب ساحل و ساخت‌وسازها، ورود گونه‌های غیربومی، مانورهای نظامی و حضور کشتی‌های جنگی و زیردریایی و به‌خصوص نبود مدیریت یکپارچه ساحلی را عمده‌ترین عوامل تهدید‌کننده این پهناب دانست و افزود: در سال 1978، کنوانسیون کویت و در پی آن سازمان منطقه‌ای راپمی برای حفاظت از این پهناب ایجاد شد اما با گذشت 30 سال همکاری کشورهای عضو به‌گونه‌ای نبود که این مشکلات برطرف شود.
